زانکۆی بەیان وۆرکشۆپێک ڕێکدەخات بە ناونیشانی ( شیكردنەوەی ئاڵنگاری سیاسی و سەربازی لە کێبڕکێی نێوان عەرەبستانی سعودیە و کۆماری ئیسلامی ئێران لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست )

بە پوختی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆتە ناوەندی ململانێ و هەڵکشان و داکشان و داکشان لە ئیمپراتۆریەتەکان ، بەڵام دوو هێزی ڕزگاربووی هەرە کۆماری ئیسلامی ئێران و سعودیەن ، ئەمە جگە لەوەی تورکیای مۆدێرن وەک میراتێکی شەرعی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی . ناکۆکییەکی بەردەوام و ڕیشەدار لە نێوان ئێران و سعودیەدا هەیە، کە بە "شەڕی سارد لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست" ناودەبرێن ململانێکە فرە رەهەندە لە ڕووی جیۆپۆلەتیکی، ئابووری و مەزهەبییەوە بۆ بەدواداگەڕانی هەژموونخوازی هەرێمیی بە پێجەوانەوە جێدەگرێت جەنگی بەپرۆکسی بۆ هەژموونوی ناوچەیی نێوان هەردوو وڵات بەرەو ئەو ئاژاوەو ئاژاوەیە دەبەن کە لەهەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ناکۆکی سوننەو شیعەی بەرپاکردووە ، هەر لەجەنگی سوریاو یەمەنەوە تا هەوڵدان بۆ دامەزراندنی شوێنپێیەک لەعیراق و لوبناندا . وە هێشتا ، ئەم ناکۆکییە لە ئاستی دەوڵەتدا دەگەڕێتەوە بۆ شۆڕشی ئێرانی ساڵی 1979 پێش ئەو ماوەیە پەیوەندی دیپلۆماسی باش لەنێوان هەردوو وڵاتدا هەبوو کە شا و پاشا حوکمیان دەکرد لەو کاتەوەی کە هەردوو حکومەتەکە لەلایەن ڕۆژئاواوە پشتگیری دەکرێن بەهاری عەرەبی ساڵی 2011 داینامیکی جیۆپۆلەتیکی گۆڕی وەک خەباتی هەژموونی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست گەیشتە ئاستێکی نوێ . هەروەها لە کاتی بەهاری عەرەبیدا وڵاتان پشتگیری لایەنە شەڕگەرەکان بوون لە ململانێیەکی ناوچەییدا . ئێران بۆ پشتیوانی لە شۆڕشە بەردەوامەکانی تونس و میسر و بەحرەین قسەی کرد لە کاتێکدا شەڕی ساردی نێوان ئێران و سعودیە هەڵوێستی شەڕانگێزانەی زیاتری لە یەمەن وەرگرت ، وڵاتانی دیکەی عێراق و لوبنان و بەحرەین خۆیان بەدەستەوە نەدا ، بەڵام وڵاتان ڕۆڵێکی گرنگ و گرنگ دەگێرن بە پاڵپشتیکردنی حکوومەت و یاریکەرانی سیاسی بە درێژایی هێڵی تائیفی .

وشە: ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، شەڕی بە نوێنەر، ململانێی سوننە و شیعە، سعودیە، ئێران، بەهاری عەرەبی